Lassi – starożytny napój z jogurtu

Każdy słyszał o zaletach jogurtu, ale, aby zapewnić organizmowi jeszcze więcej korzyści, warto pić zamiast niego napój lassi, zalecany już przez starożytną indyjską medycynę, a do tego niezwykle prosty w przygotowaniu. W Indiach historia lassi sięga około 2000 lat przed naszą erą; pierwsze wzmianki o napojach mlecznych i jogurtowych pojawiły się w Indiach w okresie wedyjskim (wówczas powstawały Wedy, święte księgi hinduizmu). Napój lassi był ofiarowywany bogom, jako że przysługiwały im tylko najlepsze produkty, a do takich należały wówczas wyroby mleczne.

Co to jest lassi?

Lassi pochodzi z regionu Pendżab na subkontynencie indyjskim, a nazwa w języku pendżabskim oznacza jogurt zmieszany z wodą. Napój jest tradycyjnie wytwarzany na bazie „dahi”, produktu z kwaśnego mleka, odpowiednika jogurtu. Do wyrobu dahi używa się mleka krowiego, bawolego albo koziego. Dahi obok ghi (rodzaj masła klarowanego) jest produktem spożywczym znanym od co najmniej 5000 lat.

W rejonach, gdzie bawoły azjatyckie są głównymi zwierzętami hodowlanymi w gospodarstwach rolnych, dahi wytwarza się z mleka bawolic. Zawiera ono więcej tłuszczu niż mleko krowie, dlatego jogurt dahi jest bardziej gęsty. Aby przygotować lassi, dahi miesza się z wodą, przyprawami i czasem z owocami.

W bogatych domach podawano ważnym gościom na znak uszanowania słone lassi jako napój, jako że woda albo herbata byłaby zbyt pospolita. W domach arystokratów powstawały słodkie i owocowe lassi, łączące przyjemne orzeźwienie z właściwościami prozdrowotnymi. Lassi było najbardziej rozpowszechnionym środkiem leczniczym, zwłaszcza w przypadku chorób reumatycznych o charakterze zapalnym. Poza tym, ten napój był uważany również za afrodyzjak dla kobiet i mężczyzn. W wielu regionach Indii do tej pory jest obowiązkowo obecny na świątecznych przyjęciach.

Jogurtowy drink z kilkoma tysiącami lat tradycji

Prawdopodobnie pierwsze lassi przyrządził przed tysiącami lat jakiś kreatywny pendżabski pasterz, który dodał do kwaśnego koziego mleka trochę wody, odrobinę soli i dokładnie wszystko wymieszał. Najwyraźniej napój spodobał się nie tylko jego pobratymcom, jako że w ciągu wieków rozprzestrzenił się szeroko na całe północne Indie i Pakistan, a później także do Wielkiej Brytanii i innych krajów, wchodzących w skład Imperium Brytyjskiego. Niemal każdy azjatycki kraj ma swój własny przepis na lassi, a do głównych wariantów tego napoju należą:

namkin lassi – przygotowane jest z mieszaniny jogurtu (dahi) i wody z dodatkiem soli, czarnego pieprzu, kminku i cukru,
masalewal lassi – ten napój powstaje przez dodanie od jogurtu z wodą takich składników jak migdały, imbir, zielone chili i pistacje,
meethi lassi – do mieszaniny jogurtu z wodą dodaje się w tej wersji kardamon, wodę różaną i szafran,
bhang lassi – jest to napój na bazie konopi indyjskich, zawierający wyciąg z żeńskich kwiatów i liści konopi, przyprawy oraz mleko kokosowe. Bhang lassi jest nieoficjalnym napojem święta Holi, hinduskiego święta wiosny i koloru.
owocowe lassi – do mieszaniny jogurtu i wody można dodać owoce, na przykład mango lub truskawki.

Indyjskie lassi ma swoje odpowiedniki w innych krajach:

Ayran – napój na bazie jogurtu, wody i soli przygotowywany w rejonie Azji Zachodniej, głownie w Turcji i na Kaukazie.
Dhug – napój jogurtowy z kuchni perskiej, rozpowszechniony w Iranie, Iraku i Afganistanie.
Laban – arabski produkt mleczny porównywalny z jogurtem, popularny na Bliskim Wschodzie.

Przykładowe przepisy na lassi

Słodkie lassi

Składniki:

100 ml jogurtu naturalnego,
300 ml wody,
1-2 łyżki cukru trzcinowego,
1 łyżka wody różanej.

Przygotowanie:

Wszystkie składniki dokładnie wymieszać mikserem, przygotować świeżo przed podaniem.

Słone lassi

Składniki:

100 ml jogurtu,
300 ml wody,
1 kawałek (ok, 1 cm) świeżego imbiru startego albo drobno pokrojonego,
¼ łyżeczki mielonego kminu rzymskiego,
½ łyżeczki posiekanych liści kolendry,
1 szczypta soli.

Przygotowanie:

Wszystkie składniki dokładnie wymieszać mikserem, przygotować świeżo przed podaniem.

Kulhar – tradycyjny kubek do lassi

Kulhar, albo kulhad, matir bhar, zwany shikora, to tradycyjny kubek ceramiczny bez uchwytu pochodzący z Azji Południowej. Kulhary mogły być używane w regionie przez ostatnie 5000 lat od czasów cywilizacji Doliny Indusu. Podawano w nich zwykle gorące napoje, jak herbata, którym nieszkliwione naczynia nadawały swoisty ziemisty aromat. Kulhar służy również do picia mleka albo lassi.

Popularność napoju lassi przyczyniła się do wzbogacenia form jego podawania. Ponieważ w Indiach lassi jest czymś więcej niż tylko klasycznym napojem jogurtowym – orzeźwia, łagodzi smak ostrych potraw, wspomaga trawienie oraz wykazuje wiele innych pozytywnych działań – znaczenie ma również odpowiednie naczynie. Oprócz kubków ceramicznych i szklanych, istnieją eleganckie, pięknie zdobione indyjskie kubki ze srebra, posrebrzanego metalu lub mosiądzu. Ręcznie wykonane naczynia z geometrycznym lub roślinnym, grawerowanym ornamentem doskonale podkreślają charakter i smak starożytnego napoju lassi.