Piekielko

Nazwa tego kamienia szlachetnego pochodzi od arabskiego słowa zarqun = „cynober” albo perskiego zargun = „złocisty”, i jest bezpośrednim odniesieniem do licznych kolorów cyrkonu. W 1789 roku niemiecki chemik Martin Klapporth badał skład chemiczny cyrkonu i odkrył nowy pierwiastek, który na cześć minerału nazwał cyrkonem (Zr).

Nazwa tego używanego w jubilerstwie kamienia pochodzi od greckich słów ἀ i μέθυστος (amethystos), co można przetłumaczyć jako „nie pijany”. Według starożytnych wierzeń, noszenie ametystu na szyi albo na palcu miało chronić przed skutkami alkoholizmu. Także picie wina z ametystowego kielicha zabezpieczało pijącego przed upiciem się. Pierwotnie ta wiara (a raczej przesąd) wzięła się ze zwyczaju rozcieńczania czerwonego wina wodą, przez co nabierało ono czerwonofioletowego koloru – ametystowego właśnie. Takiego wina można było wypić stosunkowo dużo bez upicia się i późniejszego kaca.

Wesele to jedna z najważniejszych uroczystości w dowolnym miejscu planety. Z ceremonią zawarcia małżeństwa związanych jest wiele obrzędów i tradycji, a każdy naród ma swoją historię i obyczaje. W wielu krajach istnieje przekonanie, że wesele to nie jest jakieś zwyczajne, umowne święto, ale moment, kiedy dusze dwojga młodych ludzi łączą się na zawsze. Niektóre narody świętują wesele całymi dniami i tygodniami, a inne bardziej skromnie. Tadżycy również mają na temat wesela własne zdanie. W dużych miastach lokalna tradycja często miesza się z zachodnią, ale w górskich kyszłakach nadal żyją stare obyczaje.

Tadżykistan leży w południowo-wschodniej części Azji Środkowej, gdzie występują i rozległe równiny, i wysokie góry. Klimat tego regionu posiada szereg swoistych cech. To przede wszystkim obfitość światła i ciepła, która wynika z wysokiego położenia słońca w południe nad horyzontem oraz małego zachmurzenia. O ile niziny są bardzo suche, to na podgórzu i w górach ilość opadów odpowiednio wzrasta. Zima przechodzi zwykle w krótką i wilgotną wiosnę. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, a w górach sierpień. Na równinach opady prawie nie występują.

Uzbecy stanowią w Afganistanie czwartą co liczebności grupę etniczną. Według różnych źródeł plemiona uzbeckie liczą w Afganistanie ok. 2 mln ludzi. Ze względu na brak od dziesięcioleci aktualnych spisów ludności, szacuje się, że Uzbecy stanowią od 6% do 9,2% mieszkańców tego wielonarodowego kraju.

W Afganistanie Tadżycy stanowią drugą co do liczebności grupę etniczną. Ustalenie procentowego udziału Tadżyków w ludności dzisiejszego Afganistanu natrafia na poważne trudności, jako że od dziesięcioleci nie prowadzono w tym kraju systematycznej ewidencji. Różne źródła mówią o 27% do 46%, czyli od 10 do 18 mln ludzi. To oznacza, że Tadżyków jest więcej w Afganistanie, niż w samym Tadżykistanie (ok. 9 mln).

Nuristańczycy są grupą etniczną, która zasiedla przede wszystkim górską, trudno dostępną prowincję Nuristan w północno-wschodnim Afganistanie. Niewielka ich część żyje po drugiej stronie pakistańskiej granicy. W Pakistanie istnieje też naród Kalaszów, pochodzący od Nuristańczyków, ale mówiący odrębnym językiem.

Beludżowie to grupa etniczna prowadząca koczowniczy tryb życia, należąca do irańskich narodów. Żyją w Beludżystanie, historycznym regionie na północnym wybrzeżu Oceanu Indyjskiego. Pod względem administracyjnym Beludżystan jest podzielony na prowincje wchodzące w skład Afganistanu, Pakistanu i Iranu. Liczebność tego narodu jest szacowana na ok. 11 mln ludzi, z czego ponad pół miliona Beludżów żyje w Afganistanie. Trudno o dokładne liczby, ponieważ w niektórych regionach do przynależności do tego narodu przyznają się wszyscy miejscowi, z wyjątkiem Pasztunów.

W górach na północnym zachodzie i na północy Afganistanu, wzdłuż granicy z Iranem, żyją Aimakowie. Są to półkoczownicze narody o mieszanym etnicznym pochodzeniu, ukształtowane kilka wieków temu w wyniku łączenia się plemion turecko-mongolskich z miejscową ludnością tadżycką. Według różnych szacunków liczebność Aimaków w Afganistanie wynosi od 600 000 do 1 200 000 ludzi. Dla prawie wszystkich językiem ojczystym jest język perski, chociaż niektóre grupy południowe przyjęły język pasztuński.

Na wstępie trzeba wyjaśnić, że starożytni Chazarowie to naród, który dzisiaj nie istnieje. A afgańscy Hazarowie – są jak najbardziej żywi i stanowią około 10% ludności Afganistanu, czyli ok. 3 mln (według innych danych jest ich nawet ok. 5 mln). Hazarowie żyją również w Iranie i w Pakistanie. Aby zrozumieć, co łączy (albo nie łączy) historycznych Chazarów ze współczesnymi, trzeba wrócić do przeszłości.