Jak świętuje się Nowy Rok w Kambodży? Wielu mieszkańców tego kraju obchodzi nadejście Nowego Roku aż trzy razy w roku.
- Według kalendarza gregoriańskiego, czyli 1 stycznia,
- Według kalendarza księżycowego, co wypada między 21 stycznia i 21 lutego,
- Według kalendarza khmerskiego, w połowie kwietnia.
Nowy Rok Księżycowy
Nowy Rok, oparty na chińskim kalendarzu, jest chętnie obchodzony w całej Kambodży nie tylko przez ludność pochodzenia chińskiego ale też przez rodowitych Khmerów. Podobnie jak w Tajlandii, Chiński Nowy Rok nie jest tutaj świętem państwowym, czyli okresem wolnym od pracy. Niemniej jednak obchodzi się go bardzo hucznie, a wiele instytucji i sklepów – zwłaszcza chińskich – pracuje krócej albo wcale. Noworoczną chińską tradycją jest taniec smoka (Mong Say). Przynosi on na nadchodzący czas szczęście, rodzinną harmonię i sukcesy w pracy. Często smokowi towarzyszy lew. Jego zadaniem, według starożytnej tradycji, jest odwrócenie uwagi złego losu i zapewnienie ludziom pomyślności.
Mieszkańcy Kambodży już na tydzień przed Nowym rokiem robią generalne porządki w swoich domach i stroją je czerwonymi ozdobami. Ten właśnie kolor ma moc odpędzania złych duchów. Dobrze jest też zaopatrzyć się w gałązki żółto kwitnącej rośliny. Jeśli w ciągu pierwszych trzech dni nowego roku pojawią się na niej kwiaty, oznacza to dobrą wróżbę i zwiastuje szczęście.
Poza świątecznymi porządkami dużo czasu zajmuje też robienie zakupów (na Nowy Rok kupuje się często nowe ubrania) oraz przygotowanie dużych zapasów jedzenia.
Chiński Nowy Rok spędza się głównie w rodzinnym gronie. Wielu mieszkańców Kambodży wyjeżdża wtedy w swoje rodzinne strony, aby spędzić święto ze swoimi krewnymi i przyjaciółmi. Wigilia Nowego Roku to również okazja do złożenia ofiary w świątyni.
Khmerski Nowy Rok – Chaul Chnam Thmei
Kambodża korzysta z kalendarza hinduskiego, aby wyliczyć swój dzień Nowego Roku. Według kalendarza gregoriańskiego to święto przypada na dzień 13 albo 14 kwietnia. Chaul Chnam jest największym i najbardziej tradycyjnym świętem kraju i trwa trzy dni, a bywa, że i cztery.
Początkowo Chaul Chnam świętowano pierwszego dnia pierwszego miesiąca księżycowego, co wypadało w listopadzie albo w grudniu. W XIII wieku, w czasach Angkoru (państwo Khmerów istniejące w okresie od 802 do 1432 roku), król Suriyavarman II albo Jayavarman VII, przeniósł kambodżański Nowy Rok na piąty miesiąc księżycowy, czyli kwiecień kalendarza słonecznego.
Jaki był tego powód? Zdecydowana większość ludności Kambodży (95%), to rolnicy. Czas od listopada do marca jest dla rolników najważniejszym i najbardziej pracowitym okresem w roku na polach ryżowych. W tej sytuacji kwiecień stanowi najlepszy czas na świętowanie, ponieważ chłopi skończyli już żniwa, zbiory są pod dachem, a pora sucha daje więcej wolnego czasu.
- Pierwszy dzień Nowego Roku nazywa się Moha Songkran
Tego dnia zstępuje na Ziemię nowy bóg/anioł (Tevada), który przez nadchodzący rok będzie opiekunem świata. Aby godnie przyjąć nowego Tevadę, ludzie sprzątają i ozdabiają swoje domy oraz samych siebie, aby zmyć nieszczęścia i kłopoty na nowy początek. Każdy dom przygotowuje się indywidualnie. Stół zastawiony owocami, ciastem i napojami udekorowany jest świecami, kwiatami i kadzidełkami. Starsi ludzie poświęcają ten dzień na medytację i modlitwę.
Nowy Rok jest jedynym czasem, kiedy kambodżańscy chłopcy i dziewczęta mogą się spotykać i organizować wspólne zabawy. Jest też okazją dla młodych Khmerów do znalezienia sobie narzeczonej. Tak chce tradycja. - Drugi dzień Nowego Roku nazywa się Virak Wanabat
Oznacza to „Dzień podarków” i zgodnie z tradycją wykorzystuje się ten dzień do obdarowania prezentami rodziców, dziadków i starszych ludzi. Dzieci otrzymują w tym dniu nowe ubrania. Poza tym składa się pieniądze i odzież dla ubogich. Wieczorem prosi się mnichów w pagodach o błogosławieństwo. - Trzeci dzień nazywa się Tanai Lieang Saka, co oznacza „Nowy początek”
Rankiem tego dnia, podobnie jak pierwszego, składają Kambodżanie wizytę w pagodach. Po południu odbywa się radosne zakończenie świętowania. Należy do tego ceremonia Pithy Srang Preah. Odbywa się symboliczne obmywanie wszystkich posągów Buddy. Dzieci, dla okazania szacunku rodzicom, obmywają wodą ich stopy. Na ulicach zaś i placach przechodnie polewani są wodą.
I jak tu nie podziwiać mądrości narodów Dalekiego Wschodu? My jesteśmy zadowoleni, że możemy wykorzystać jedyną w roku noc sylwestrową, aby powitać Nowy Rok, a inni robią to aż trzy razy…
