Wśród tego ludu najbardziej ceniona jest życzliwość i łagodność – to nie odwaga, siła, waleczność czy przebojowość wzbudzają szacunek. Tubylcy w zasadzie nie znają wojny i nie mają w zwyczaju jakichkolwiek agresywnych poczynań. Na Nowej Gwinei, w pobliżu rzeki Sepik, w górach i na równinie, podział obowiązków w rodzinie i lokalnej społeczności jest równomierny, zawsze dostosowany do fizycznych predyspozycji – zarówno kobiety jak i mężczyźni z satysfakcją sprawują funkcję rodzicielską, zajmują się domem i ogrodem, a ponad wszystko stawiają dobre i czułe relacje między sobą.
Nazwa plenienia w lokalnym języku oznacza po prostu “przyjaciele” lub “ludzie”. Arapeshowie – bo o nich mowa – świat postrzegają jako z natury dobry i godny zaufania oraz chętnie podporządkowują się potrzebom młodszych i słabszych, a także czerpią z tego szczerą radość i życiową satysfakcję. Element walki i współzawodnictwa jest im obcy, najważniejsza jest wspólnotowość, wzajemne wspieranie się i wykorzystywanie swoich naturalnych predyspozycji, by nieść pomoc innym.
Ci ludzie o anielskim wręcz usposobieniu, wiodą tu spokojne życie wypełnione przede wszystkim połowami ryb, wyplataniem mat czy parawanów z liści, które służą do ochrony przed piaskiem. Handlują ze sobą wykorzystując lokalną walutę – pierścienie z muszli, które stanowią tradycyjną monetę obiegową w tym regionie.
Łagodne i spokojne usposobienie, które jest postrzegane jako ideał wśród tej grupy etnicznej, raczej wcale nie jest wrodzone – jest intensywnie kształtowane od dnia narodzin każdego Arapesha. Zwyczaje związane z wychowaniem dziecka oraz jego przejściem w stan dojrzałości, zamążpójściem czy ożenkiem są podporządkowane najważniejszym wartościom – dlatego też dziewczynki wydaje się do domu przyszłego męża już między 6 a 10 rokiem życia po to jednak, by zżyły się z rodziną męża, by przyszli małżonkowie poznali się jak najlepiej i zaprzyjaźnili. Relacja ich będzie nieco bardziej zbliżona do miłości w rodzeństwie – ma opierać się na zaufaniu, wzajemnej współpracy i trosce. Małżeństwo jest zawierane dopiero po osiągnięciu dojrzałości płciowej i przejściu inicjacji.
Związki małżeńskie Arapeshów są jednak niemalże całkowicie pozbawione pożądania, które jest postrzegane jako zło wykluczające i niszczące wzajemny szacunek – pożycie małżeńskie jest tu jednym z obowiązków i nie łączy się nadmiernie z odczuciem jakiejkolwiek przyjemności czy seksualnym spełnieniem. Mimo wszystko Arapeshe nie szukają intensywniejszych doznań erotycznych u boku kochanka czy kochanki – stosunki pozamałżeńskie zdarzają się niezmiernie rzadko. Jak to możliwe? Kluczowe jest tu oczywiście specyficzne wychowanie, które dąży do stłumienia wszelkich impulsywnych odczuć i emocji, ale także bardzo silny lęk przed... czarną magią.
Wszelkie przejawy gwałtowności, porywcze stany emocjonalne, jakakolwiek agresja czy płomienne wyrazy uczuć są widziane jak zło i niebezpieczeństwo, które obróci się w końcu przeciwko nam. Panuje powszechne przekonanie, że czarownicy z obszarów równinnych, kiedy znajdą się w posiadaniu np. skrawka złuszczonej skóry, nadgryzionego owocu, fragmentu ubrania z kory czy też (najlepiej!) choćby odrobiny wydzielin ciała swojej ofiary, mogą doprowadzić do jej choroby lub śmierci. Arapeshe są pełni lęku przed zemstą ze strony uwiedzionej kobiety (jeżeli nie zamierzają/nie mogą wejść w nią w związek małżeński), która może udać się do czarownika i przekazać „kawałek”, który pozyskała podczas stosunku, by w ten sposób zniszczyć delikwenta. Najczęściej prowokacyjne zachowanie czy uwodzenie postrzega się jako podstępną próbę mającą na celu zdobycie tzw. „brudu” czyli wspomnianych wydzielin ciała na potrzeby właśnie czarnej magii. Lęk przed nią jest tak silny, że pożądliwe spojrzenie i rządza seksualna to tu coś wręcz niespotykanego.
Zachowanie odpowiednich środków ostrożności zapewnia godziwe, bezpieczne życie, wysokie plony i udane polowania. Obudzone pożądanie nie łączy się z uczuciem – jedynie trwałe i przyjacielskie małżeństwo oraz serdeczne relacje rodzinne mają wartość i niosą Arapeshom szczęście.
