Jak arabski napój stał się globalnym przysmakiem? Arabski świat zasłynął dzięki dużej ilości myślicieli oraz wynalazków, do których można zaliczyć między innymi: posiłek składający się z trzech dań, alkohol, a także kawa. Mimo wszystko w dalszym ciągu na zaszczytne miano najsmaczniejszej kawy ziarnistej zasługuje arabica. Zanim zawładnęła sercami smakoszy kawy z całego świata przebyła bardzo długą drogę, której początek sięga czasów muzułmańskich mistyków. To właśnie oni jako pierwsi docenili smak tego niegdyś nietypowego trunku. I to właśnie dzięki nim możemy rozkoszować się arabicą praktycznie w każdej kawiarni.
Zapewne większość osób kojarzy kawę z włoskim espresso, francuską kawą z mlekiem lub amerykańskim podwójnym grande latte z dodatkiem cynamonu. Jednak to inna odmiana kawy zasługuję na nasze większe uznanie - arabica.
Stany Zjednoczone dopiero po wprowadzeniu akcyzy na herbatę zostały uznane za naród pijący kawę. Nie da się ukryć, że historia miała ogromny wpływ na dzisiejsze czasy. Na całym świecie są miejsca, gdzie bez jakichkolwiek problemów można się napić wielu odmiennych rodzajów kaw, np. w Starbucks, Cafe Nero, Costa. Jako ciekawostkę dodam, że firma Nescafe postrzegana jest jako symbol globalizacji kawy.
Produkcja kawy ma miejsce w klimacie gorącym, szczególnie w Ameryce Łacińskiej, Afryce Subsaharyjskiej, Wietnamie oraz Indonezji. Panuje błędna opinia co do miejsca jej produkcji - w dalszym ciągu są osoby, które uważają, że produkt ten pochodzi z Nowego Świata, tak jak tytoń i czekolada. Wszystkie trzy wymienione przeze mnie produkty stały się popularne w Europie praktycznie w tym samym czasie, czyli w XVI oraz XVII wieku.
Odnoście miejsca pochodzenia kawy istniej wiele odmiennych zdań. Pomimo tego większość źródeł informuje nas, że kawa pochodzi z Jemenie oraz Etiopii, czyli z górskich obszarów państw położonych na południowym krańcu Morza Czerwonego. Chociaż może się wydawać, że pierwszy pijalny napój, który został wykonany z ziaren kawy zrobiony był przez pewnego etiopskiego pasterza, to tak na prawdę jedna z pierwszych upraw kawy miała miejsce w Jemenie i to właśnie tamtejsi mieszkańcy nadali mu arabską nazwę 'qahwa'. To właśnie od tej nazwy powstało dobrze nam znane słowo 'kawa'.
Pierwotnie słowo 'qahwa' oznaczało wino, a zamieszkujący Jemen suficcy mistycy używali jej w celu poprawienia swojej koncentracji, a nawet w celu duchowego upojenia czemu towarzyszyło skandowania imienia Boga. Kawa znana była już przed 1414 rokiem w Mekce, a na początku 1500 roku w piorunującym tempie zawładnęła Egiptem. Wtedy właśnie zaczęły powstawać liczne kawiarnie, w których mieszkańcy mogli rozkoszować się niebanalnym smakiem kawy.
Co ciekawe, w Mekce, Kairze oraz Stambule władze religijne starały się wprowadzić zakaz spożywania tego trunku. Według nich skutki picia kawy (i nie chodzi tu tylko o jej picie w dużych ilościach) były podobne do skutków spożywania alkoholu. Niektórym uczonym udało się dopatrzeć podobieństwa między piciem kawy i wina, które w islamie jest surowo zabronione.
Kawiarnie stały się nową, budzącą duże zainteresowanie wśród tamtejszej społeczności instytucją. To właśnie w kawiarniach mężczyźni spotykali się w męskim gronie i wspólnie spędzali swój wolny czas. Zajmowali go nie tylko piciem kawy, ale też wspólnymi rozmowami, słuchaniem poetów, a nawet grą w szachy. Można powiedzieć, że kawiarnie stały się miejscem skupiającym się na życiu intelektualnym mieszkańców. To właśnie z tego powodu postrzegane były jako swego rodzaju rywal dla meczetu, który wcześniej stanowił jedyne miejsce spotkań.
Uczeni będący przeciwnikami kawiarni uważali, że były ona gorsze niż "pokoje z winem". Ponadto władze zauważyły, że mogą to być miejsca spotkań buntowników. Pomimo wielu problemów uczonych oraz władz, a także pomimo wielu prób zamknięcia kawiarni - ich starania zakończyły się fiaskiem. W końcu po długotrwałych przemyśleniach uczeni religijni zgodnie zatwierdzili kawę jako trunek dopuszczalny i nie stwarzający zagrożenie.
Po długim czasie oczekiwania kawa w końcu dotarła do Europy. Na początku XVII wieku jej głównymi nabywcami była firma East India. I tak jak to było w przypadku Bliskiego Wschodu, tak też w Europie kawiarnie stały się miejscem spotkań mężczyzn, którzy swój wolny czas spędzali na rozmowach, dzieleniu się swoimi opiniami na bieżące tematy, czytaniu oraz graniu w gry.
Jak każdy z nas dobrze wie jest wiele różnych rodzajów kawy. Jednym z nich jest tzw. "kawa po turecku", której nazwa może wprowadzić niejednego smakosza kawy w błąd. Nie jest to tradycyjny przysmak turecki, ponieważ Turcja jest tylko jednym z kilku krajów, w którym ten rodzaj jest pijany. Ta sama kawa w Grecji jest znana pod nazwą "kawa po grecku". W przypadku kawy pijanej w Egipcie, Syrii, Libanie, Jordanii czy Palestynie nazwa nie była tak istotna. Nie oznacza to jednak, że w świecie arabskim nie ma tradycyjnych kaw. Przykładem takich tradycyjnych przysmaków na pewno jest kawa pijana w Zatoce Perskiej, która jest gorzka, czasami podawana jest z dodatkiem kardamonu lub innych przypraw. Jest ona często podawana gościom zaraz po ich przyjeździe oraz chwilę przed wyjazdem. Bardzo często jest podawana tuż przed lub tuż po małej filiżance słodkiej herbaty - kolejność tak na prawdę nie ma znaczenia. Ważna jest idea, że dwa odmienne trunki mogą być podawane w bardzo krótkim odstępie czasu, a co więcej, że mogą ze sobą bardzo dobrze współgrać.
Niestety wraz ze wzrostem światowej produkcji kawy jej dotychczasowa produkcja w Jemenie diametralnie spadła – można powiedzieć, że stała się ona ofiarą taniego importu i została wygryziona przez konkurencję. Pomimo wielu prób ożywienia uprawy to w 2011 roku w Jemenie eksport kawy wyniósł zaledwie 2500 ton. Niestety w dzisiejszych czasach żaden z krajów arabskich posiadających tak bogatą historię nie jest nawet wymieniany wśród znaczących producentów kaw. A szkoda, bo to przecież dzięki nim kawa zyskała tak wielką popularność i grono miłośników. Dlatego uważam, że warto zapoznać się z chociaż z podstawowymi informacjami związanymi z tym niezwykle aromatycznym napojem.
